TERUG BIJ AF. Grenzen aan de bewegingsvrijheid van burgers

Een van de grote mijlpalen van de Europese Unie is de vrijheid van beweging van de burgers tussen de lidstaten. Dankzij deze vrijheid kunnen de Europese burgers kiezen waar ze willen wonen, zonder zich te bekommeren om administratieve en burocratische rompslomp.

In Spanje waren de burgers van andere lidstaten, om hier langer dan drie maanden te verblijven, slechts verplicht tot zich laten inschrijven in een centraal register. Met een geldig paspoort en bewijs van inschrijving in de gemeente kreeg een Europees staatsburger automatisch een certificaat van residentie in Spanje.

Maar daar komt morgen een einde aan, en wel met terugwerkende kracht! Een van de nieuwste maatregelen van de Spaanse regering stelt grenzen aan deze vrijheid en eist van de Europese burgers bewijs van inkomsten voor het afgeven van certificaat van residentie. Dit vertaalt zich voor het geval van de werknemers in het tonen van een arbeidscontract, voor de ondernemers in het bewijzen van het bestaan van het bedrijf (zowel eenpersoonbedrijven als grotere ondernemingen) en voor de burgers die hier voor plezier komen wonen het beschikken over voldoende inkomsten en een ziektekostenverzekering. Dit wordt toegepast op alle aanvragen vanaf 24 april 2012.

De bedoelingen zijn duidelijk: ook in Spanje wil men voorkomen dat er meer mensen zijn zonder inkomsten, en die wél gebruik maken van de sociale voorzieningen en de medische zorg. Maar is het niet ook het begin van het afbrokkelen van de vrijheid van beweging van de burgers? En gaan we terug naar het tijdperk van burocratische beslommeringen? We mogen hopen van niet...

Terug naar Nederland met in Spanje geboren kinderen?

Heeft u kinderen die in Spanje geboren zijn, maar zijn de ouders allebei Nederlands? Bent u met kleine kinderen naar Spanje geëmigreerd? Heeft u kinderen met iemand van de Spaanse nationaliteit en woont het gezin in Spanje? Al deze vragen zijn van belang indien zich een breuk voordoet in de relatie en een van de ouders met de kinderen terug wil naar Nederland.

De bevoegde rechter is in principe die van het land waar de kinderen het laatste jaar woonachtig zijn geweest. Gaat u zonder toestemming van deze rechter terug naar Nederland met de kinderen, dan is de kans groot dat een Nederlandse rechter de kinderen terug zal sturen naar Spanje, ook al woont u hier niet meer.
Voordat deze stappen ondernomen worden, moet u dus eerst langs de rechtbank om de voorzieningen voor de kinderen te treffen.

Ouderlijke macht en dagelijkse zorg
De ouderlijke macht (patria potestad) blijft ook na een echtscheiding bij beide ouders, maar over de dagelijkse uitoefening van het gezag over de kinderen (guarda y custodia) beslist de rechter. Deze uitoefening van het gezag kan aan beide ouders, maar ook aan één van de ouders toevertrouwd worden. In dat laatste geval zal voor de andere ouder een omgangsregeling vastgesteld worden.
In toenemende mate wordt de zorg – op verzoek van de echtgenoten – aan beide ouders toegekend. Dit kan echter alleen als beide ouders dichtbij elkaar wonen, zodat de kinderen (bijvoorbeeld) twee weken bij de een en twee weken bij de ander kunnen wonen, zonder van school te wisselen of andere activiteiten te missen. Met ander woorden, de omstandigheden van de ouders moeten de gezamenlijke zorg mogelijk maken.

Niet verplicht in Spanje wonen
Het komt regelmatig voor dat een van de partijen vraagt om de gezamenlijke uitvoering van de zorg over de kinderen, en daarmee dus impliciet de ander verzoekt in Spanje, en zelfs in dezelfde omgeving, te blijven wonen.
Dit is echter niet af te dwingen: als een van de ouders terug wil naar Nederland, en de ander wil in Spanje blijven wonen, is er maar een oplossing mogelijk, en wel dat de dagelijkse zorg over de kinderen aan een van de ouders toegekend wordt terwijl voor de ander een bezoekregeling opgesteld wordt.

Altijd aan de moeder?
De Spaanse rechters kennen in de meeste gevallen aan de moeder de dagelijkse zorg over de kinderen toe. Dit neemt echter niet weg dat de vader hier niet om kan vragen. De rechter zal moeten beslissen welke de ouder het beste in staat is voor de kinderen te zorgen, en dit hoeft niet altijd de moeder te zijn...