Afdwingen van de bezoekregeling in het Spaanse recht

Het gebeurt maar al te vaak: ouders die weigeren de bezoekregeling na te komen en hun kind contact en omgang met de andere ouder ontnemen. Vaak wordt daarbij ook de andere ouder in een kwaad daglicht gesteld, zodat het kind ook niet meer bij deze ouder wil zijn. Het zogenaamde ouderverstotingssyndroom, of, in het Engels, Parental Alienation Syndrome. Dit is niet alleen ingrijpend voor de betrokken ouder, ook voor het kind is het bijzonder schadelijk. Hem of haar wordt een fundamenteel recht ontnomen, en wel het genieten van de aanwezigheid van de beide ouders en familie.

Uitvoering van vonnis

Bij niet nakomen van het vonnis of de afspraken over ouderlijk gezag en de bezoekregeling, kan de benadeelde ouder naar de rechter stappen om uitvoering te eisen. De dagvaarding tot uitvoering wordt door de rechtbank aan de andere ouder gestuurd. Dit kan problemen opleveren als deze weigert brieven of documenten van de rechtbank aan te nemen. De procedure zal hierdoor vertraagd worden.

Maar slaagt men er eenmaal in de betekening te verrichten, eventueel via de procureur en advocaat, dan nog is de uitvoering niet zo makkelijk. De niet nakomende ouder kan blijven weigeren, vluchten, niet thuis zijn... De tegenpartij kan niets anders doen dan de rechtbank inlichten van het niet nakomen. Naar de politie gaan is meestal zinloos, aangezien deze alleen zal optreden als ze hiervoor opdracht krijgt van de rechter, en dat is niet erg gebruikelijk.

De rechter kan wel in deze gevallen boetes opleggen voor het niet nakomen. Bij niet betalen kan beslag gelegd worden op bijvoorbeeld de bankrekening. Maar als de tegenpartij geen (officiële) inkomsten heeft, of juist over genoeg economische middelen beschikt, zal dit weinig uithalen.

Als laatste civiele middel kan de benadeelde ouder vragen om een wijziging van de voorzieningen. Hij of zij kan de rechter vragen om de ouderlijke macht, met een beperkte bezoekregeling voor de niet nakomende ouder. Dit moet echter wel mogelijk zijn en de andere ouder moet in staat zijn het kind ook daadwerkelijk dagelijks bij zich te hebben en te verzorgen.

Internationale zaken

Als deze zaken al moeilijk en pijnlijk zijn binnen een land, helemaal ingrijpend wordt de situatie als grenzen worden overtreden.  Ook in dit geval zal tot uitvoering moeten worden overgegaan, vaak van een buitenlands vonnis.

Afhankelijk van het land van oorsprong, zijn hier verschillende procedures voor, die echter altijd tijd en geld kosten. De eisende ouder moet rekenen op een paar keer heen en weer reizen, de kosten van de vertalingen van de documenten, en een onzekere uitkomst. De kans is groot dat hij of zij de eerste keren met lege handen terug zal gaan. De gedaagde ouder zal er namelijk juist alles aan doen zich eerst niet te laten betekenen (door gewoon de deur niet open te doen) en vervolgens niet vrijwillig na te komen.

Dit is uiterst frustrerend en pijnlijk voor de andere ouder, die echter niet anders kan dan opnieuw aan de rechter verzoeken om een nieuwe nakoming, eventueel met behulp van de politie, en openbreken van de deur van de woning indien niet wordt opengedaan. Wenselijk is dit echter niet.

Strafrechtelijke procedure

Bij aanhoudend niet nakomen bestaat ook de mogelijkheid een strafrechtelijke aangifte te doen. Het herhaaldelijk niet nakomen of achterhouden van een kind is namelijk ook een misdrijf, waar zelfs gevangenisstraf op staat. Ook in deze procedure kan de benadeelde ouder vragen om het kind met tussenkomst van de politie op te halen bij de weigerende ouder, en zal het kind op deze manier overgedragen worden. Men hoeft geen pedagogische achtergrond te hebben om te begrijpen dat dit in ieder geval niet goed is voor het kind. De strafrechtelijke procedure moet dus echt het laatste redmiddel zijn.